My Blog

Hormon: là những chất hoá học do một nhóm tế bào hoặc một tuyến nội tiết tổng hợp và được chế tiết trực tiếp vào máu, rồi được máu đưa đến những tế bào khác gần hoặc xa nơi chế tiết và gây ra các tác dụng sinh học ở đó.

Một số H do một nhóm tế bào chế tiết, gây tác dụng ở những mô gần nơi chế tiết nên được gọi là các hormon mô hoặc hormon địa phương, vd: gastrin, secretin, cholecystokinin, histamin, renin…

Những H do các tuyến nội tiết chế tiết thường gây tác dụng ở những mô xa nơi chế tiết, vd: insulin, glucagon, T3, T4, cortisol, TSH, ACTH, LH, FSH…

Đặc điểm của các H là gây tác dụng sinh học với một liều rất nhỏ. Do vậy khi nồng độ H trong huyết tương thay đổi thì sẽ làm thay đổi các phản ứng hoá học hoặc hoạt động của các cơ quan.

Tuy nhiên ở cơ thể bình thường, nồng độ H huyết tương luôn được ổn định nhờ cơ chế điều hoà ngược nhanh và nhậy (xth.Điều hoà ngược). Rối loạn cơ chế điều hoà kéo dài sẽ gây ra các bệnh lý về nội tiết.

Ngày nay nhiều H đã được tổng hợp và được sử dụng với 4 mục đích:
1) thay thế H bị thiếu, vd dùng cortisol để điều trị bệnh suy vỏ thượng thận,
2) đối kháng với các H khác, vd dùng estrogen đối kháng với androgen để chữa chứng rậm lông ở nữ, viêm tinh hoàn,
3) kích thích chuyển hoá, vd dùng androgen để tăng tổng hợp protein,
4) Chẩn đoán bệnh, vd nghiệm pháp hãm ACTH bằng cortisol.