My Blog

BỆNH BỤI PHỔI - SILIC NGHỀ NGHIỆP: Là tình trạng bệnh lý ở phổi do thở hít bioxyt silic (SiO₂) hoặc silic tự do. Đặc điểm của bệnh là xơ hoá và phát triển các hạt ở 2 phổi gây khó thở, về X quang phổi có hình ảnh tổn thương đặc biệt.

Nguy cơ gồm 3 yếu tố chính:
a/.Tiếp xúc nghề nghiệp: Sự tiếp xúc càng dài, nguy cơ mắc bệnh càng lớn.
b/ Nồng độ bui càng cao, nguy cơ càng nhiều nhất là khi có nhiều hạt bụi hô hấp

Lâm sàng: Khó thở gắng sức; ho và khạc đờm, khạc đờm đen ở công nhân mỏ than; đau ngực.

Biến chứng: Có 3 biến chứng chủ yếu đều là nguyên nhân gây tử vong là lao phổi, suy hô hấp và nhiễm khuẩn cấp tính phế quản phổi.

Tiến triển: Bệnh tiến triển chậm, xơ hoá ngày càng lan toả. Nếu phát hiện sớm và ngừng tiếp xúc với bụi, nhiều trường hợp bệnh ổn định. Nói chung BBPS là bệnh không hồi phục.

Chẩn đoán: Người lao động được xét chẩn đoán phải là người làm nghề có tiếp xúc bắt buộc với bụi có nồng độ, số lượng và kích thước hạt, hàm lượng silic tự do vượt quá giới hạn cho phép.

Phải có thời gian tiếp xúc với bụi ít nhất 5 năm, cá biệt dưới 5 năm (phải được hội chẩn giữa các thầy thuốc chuyên khoa).

Hình ảnh tổn thương trên phim X quang, có các hạt silicô (theo bảng phân loại quốc tế chia ra các thể p, q, r, wd, id (A,B,C)... xác định theo phim và cần phải đối đối chiếu với phim mẫu quốc tế của ILO).

Một số dấu hiệu khác như khó thở khi gắng sức, đau tức ngực, hội chứng tắc nghẽn phổivà hội chứng hạn chế.

Điều trị: BBPS là một bệnh xơ hoá phổi không hồi phục, hiện không có thuốc điều trị đặc hiệu. Chỉ có các loại thuốc chữa triệu chứng và nâng cao thể trạng, giúp làm giảm, ngừng tiến triển bệnh (không kể phương pháp rửa phổi).

Dự phòng: Nếu có thể sẽ thay các nguyên liệu ít hoặc không có silíc, sản xuất trong chu trình khép kín tránh làm bụi phát tán rộng, Cơ giới hoá, tự động hoá quá trình sản xuất, thông gió, hút bụi, che chắn máy phát sinh bui, nổ mìn vào cuối ca làm việc.

Đeo khẩu trang hoặc mặt nạ khi cần.

Thường xuyên kiểm tra môi trường lao động, tổ chức khám tuyển, khám sức khoẻ định kỳ hàng năm và khám định kỳ 6 tháng một lần cho nhưng nơi có hàm lượng bụi silic tự do cao.

Khám phát hiện bệnh nghề nghiệp, chụp phim 30x40cm những trường hợp nghi ngờ. BBPS được công nhận là bệnh nghề nghiệp được đền bù ở nước ta từ 1976.

Lưu ý: BBPS là bệnh mạn tính, thường tử vong ở tuổi 45 -50. Trường hợp cấp tính biểu hiện khó thở bắt đầu đột ngột, tiến triển nhanh là triệu chứng chủ yếu.

Có thể có sốt, và tử vong trong vòng vài tháng.Việc theo dõi sự biến đổi chức năng hô hấp là một căn cứ để đánh giá tình trạng mất khả năng lao động và quy định chế độ đền bù.

Chụp phim BPS cần có những yêu cầu riêng như: máy chụp phải là máy cả sóng, màng tăng quang sạch, thời gian chụp 0,5-0,2 giây...