My Blog

Những chăm sóc tại nhà có thể giúp thông xoang và làm chúng bớt khô

ĐIỀU TRỊ TẠI NHÀ

* Tăng sự dẫn lưu
o Uống nhiều nước và những thức uống giữ nước như trà nóng
o Xông mũi 2 đến 4 lần mỗi ngày bằng cách nghiêng mặt trên chậu nước nóng (không phải vào lúc nó đang nằm trên bếp) hoặc dùng máy. Xông mũi trong vòng 10 phút. Ngoài ra cũng có thể tắm hơi nóng. Chất bạc hà, như Vicks Vapo-Rub, cũng có thể bỏ vào nước hoặc máy xông để giúp làm thông đường thở.
* Làm loãng đàm: thuốc long đàm là những loại thuốc giúp tống xuất chất đàm ra khỏi phổi và đường hô hấp. Chúng giúp làm loãng đàm, tăng sự dẫn lưu các xoang. Thuốc thường thấy nhất là guaifenesin (bao gồm Robitussin và Mucinex). Những thuốc ho dạng lỏng bán không cần kê toa hoặc những thuốc viên cần phải có toa bác sĩ cũng có thể được sử dụng phối hợp với thuốc chống nghẹt mũi và giảm ho có thể giúp giảm triệu chứng và hạn chế việc dùng nhiều thuốc. Đọc kỹ bảng liệt kê thành phần của thuốc để có sự kết hợp đúng hoặc nhờ các dược sĩ giúp đỡ.
* Giảm đau: thuốc giảm đau như ibuprofen (Motrin và Advil), aspirin, và naproxen (Aleve) có thể làm giảm đau và viêm. Các thuốc này giúp làm thông đường thở bằng cách làm giảm phù nề. Acetaminophen (Tylenol) có thể được sử dụng để giảm đau và hạ sốt nhưng không giúp kháng viêm.

ĐIỀU TRỊ

Mục tiêu chính trong việc điều trị viêm xoang là giảm phù nề hoặc giảm viêm ở mũi và xoang, giới hạn nhiễm trùng, tăng dẫn lưu xoang và giữ cho các xoang được thông.

Thuốc

Giảm viêm

* Các tế bào máu và những tế bào ở niêm mạc xoang lúc bình thường có thể chiến đấu chống lại những tác nhân lạ xâm nhập. Tuy nhiên, khi lượng virus và vi khuẩn quá nhiều kèm với việc hệ miễn dịch bị quá tải hoặc quá mẫn với dị nguyên thì kết quả cuối cùng sẽ dẫn đến viêm xoang. Với biện pháp điều trị thích hợp, các những nhiễm trùng ngắn hạn có thể được điều trị hiệu quả. Do những tác nhân lạ kích thích tạo ra nhiều phản ứng khác nhau nên cũng có nhiều cách điều trị khác nhau có thể trị được những triệu chứng viêm
* Thuốc thông mũi có thể giúp làm giảm bít tắc được thở và đóng vai trò quan trọng trong bước đầu điều trị để làm giảm triệu chứng
o Thuốc xịt mũi không cần kê toa [pseudophedrine (Afrin), phenylephrine (Neo-Synephrine), naphazoline (Naphcon) chlorzoxazone (Forte)] cho tác dụng nhanh nhất, trong vòng 1 đến 3 phút. Những thuốc này không nên dùng quá 3 ngày vì chúng sẽ trở nên ít hiệu quả hơn và cần phải dùng một lượng lớn hơn để cho hiệu quả tương tự. Có thể hạn chế hiện tượng lờn thuốc này bằng cách đổi sang dùng lỗ mũi bên còn lại và giảm tần số dùng thuốc xuống. Một số người sử dụng thuốc xịt mũi một cách quá mức và trở nên phụ thuộc vào thuốc để có thể thở được bình thường và cần phải có một chương trình cai nghiện một cách khó khăn bao gồm sử dụng thuốc uống, thuốc xịt mũi steroid, nước mũi, corticoid hệ thống hoặc kết hợp những thứ trên.
o Thuốc thông mũi đường uống (dạng viên hoặc lỏng) chứa những hoạt chất giả ephedrine hoặc phenylephrine. Hầu hết các hiệu thuốc có bán nhiều dạng thuốc thông mũi và tất cả đề cho những kết quả tương tự. Thuốc chính hãng đắt tiền hơn nhưng mức độ phóng thích chậm hơn do đó có thể dùng với tần số thưa hơn. Thuốc dạng generic thì rẻ hơn và cần phải uống mỗi 4 đến 6 giờ. Chúng cho tác dụng chậm hơn thuốc dạng xịt. Thường thì thuốc thông mũi đường uống đạt được hiệu quả trong vòng 30 đến 60 phút. Cũng giống như thuốc dạng xịt, thuốc thông mũi đường uống có thể trở nên kém hiệu quả hơn nếu dùng lâu dài. Hiện tượng lờn thuốc có xảy ra nhưng không nhiều bằng thuốc dạng xịt. Những thuốc có chứa chất giả ephedrine hiện nay không còn được bày ra trước cửa quầy thuốc nữa nhưng bạn vẫn có thể mua chúng mà không cần toa bác sĩ.
o Cả thuốc dùng cho đường uống và đường xịt đều có tác dụng phụ, bao gồm những kích thích toàn thể gây tăng nhịp tim và huyết áp, mất ngủ, căng thẳng thần kinh, lo âu, run giật, khô miệng, nhìn mờ và nhức đầu. Chúng cũng có thể gây bí tiểu. Do đó những người trước đây đã từng bị bệnh tim mạch, tăng huyết áp, lo âu, hoặc bệnh lý đường niệu (đặc biệt là bệnh lý ở tiền liệt tuyến) nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc. Ngoài ra, phối hợp thuốc thông mũi với những loại thuốc khác có tác dụng phụ tương tự có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Giới hạn nhiễm trùng

* Mục tiêu chính của điều trị là quét sạch vi trùng ra khỏi xoang bằng kháng sinh giúp ngăn ngừa biến chứng, làm giảm triệu chứng và giảm nguy cơ bị viêm xoang mạn tính.
o Trong những trường hợp viêm xoang cấp tính và chưa có biến chứng, có thể dùng penicillin tổng hợp như amoxicillin (Amoxil, Polymox, or Trimox). Loại kháng sinh này cho hiệu quả tốt đối với những vi khuẩn thông thường và tương đối rẻ. Tác dụng phụ thường gặp của amoxicillin bao gồm phản ứng dị ứng (sưng họng, phát ban) và khó chịu ở dạ dày.
o Những người dị ứng với penicillin có thể dùng kháng sinh có chứa sulfur có tên là trimethoprim/sulfamethoxazole hoặc TMP/SMX (như Bactrim, Cotrim, or Septra). Loại thuốc này không được dùng với những người dị ứng với sulfur.
o Những nguời đã được điều trị viêm xoang cấp vài lần hoặc những người bị viêm xoang mãn có thể đề kháng với amoxicillin và TMP/SMX. Những loại penicillin tổng hợp mới và cephalosporin như Augmentin, cefuroxime (Ceftin) và loracarbef (Lorabid) có thể tiêu diệt hầu hết những vi khuẩn kháng thuốc gây viêm xoang.
o Dùng quá mức những kháng sinh thuộc phổ vi khuẩn này có thể cuối cùng dẫn đến việc tạo ra những vi khuẩn đề kháng với những loại kháng sinh có hiệu lực nhất đang được dùng hiện thời. Do đó, những kháng sinh đơn giản như amoxicillin nên được dùng đầu tiên trong vòng 14 - 21 ngày. Quy luật cơ bản là dùng kháng sinh cho đến khi triệu chứng biến mất rồi tiếp tục dùng trong 1 tuần sau đó.

Tăng dẫn lưu

* Những loại thuốc dùng tại nhà có khả năng làm thông và ẩm các xoang nhờ đó có thể tăng sự dẫn lưu.
* Nếu những dị nguyên từ môi trường là tác nhân gây viêm xoang, có thể cho kháng histamin để giảm phù nề niêm mạc xoang. Các dị nguyên kích thích các bạch cầu trong máu và mô phóng thích histamin vào máu làm cho dịch len ra khỏi mạch máu đi vào mô của hốc mũi gây nghẹt mũi.
o Một số loại kháng histamin thông dụng có tác dụng an thần hiện nay không còn được khuyên dùng nữa vì chúng có khuynh hướng làm khô và tăng độ đặc của đàm làm cho quá trình dẫn lưu khó khăn hơn.
o Những thuốc kháng histamin không có tác dụng an thần như fexofenadine (Allegra), loratadine (Claritin), hoặc desloratadine (Clarinex) không làm khô niệm mạc. Nếu bị nghẹt mũi nặng, có thể cho thêm thuốc thông mũi như Allegra-D hoặc Claritin-D.

Giữ thông xoang

* Để điều trị viêm xoang cấp, có thể cần dùng 1 hay nhiều loại thuốc. Đối với viêm xoang cấp tái hồi hoặc viêm xoang mạn tính, có thể thêm thuốc corticoid xịt mũi để làm giảm triệu chứng. Những thuốc thường được các bác sĩ kê toa là beclomethasone (Beconase), fluticasone (Flonase), triamcinolone (Nasacort), flunisolide (Nasalide), và Vancenase.
o Corticoid là chất ức chế quá trình viêm
o Corticoid xịt mũi tác động trực tiếp lên lớp niêm mạc ở hốc mũi và xoang và tác dụng rất ít lên phần còn lại của cơ thể khi được dùng với liều cho phép.
o Cũng như những loại thuốc khác, corticoid xịt mũi cũng có nhiều dạng. Một số dạng dễ dung nạp hơn những dạng còn lại. Muốn sử dụng thuốc bạn cần phải có toa bác sĩ. Những loại thuốc này không làm giảm triệu chứng ngay lập tức như thuốc thông mũi nhưng một khi đã đạt được liều điều trị thì triệu chứng thường sẽ được cải thiện và có thể sẽ không cần phải sử dụng thuốc thông mũi nữa.
o Trong những tháng mà những yếu tố dị nguyên từ môi trường xuất hiện nhiều, sử dụng corticoid xịt mũi sớm có thể giúp ngăn ngừa viêm xoang và giữ cho các xoang được thông và dẫn lưu tốt.

Phẫu thuật

Một số bệnh nhân bị viêm xoang mạn không đáp ứng với điều trị nội khoa bằng kháng sinh và các loại thuốc làm giảm triệu chứng. Những người này khi có CT scan thể hiện một tình trạng viêm xoang cũng như bất kỳ những biến chứng nào của viêm xoang cũng đều có thể điều trị được bằng phẫu thuật.

* Phẫu thuật xoang bằng cách dùng một sống soi mũi xoang bằng sợi quang học được dùng trong chẩn đoán.
* Mục tiêu điều trị là loại bỏ lớp niêm mạc gây tắc nghẽn, làm thông mũi xoang và hỗ trợ dẫn lưu trong các xoang.
* Trong khi phẫu thuật, các bác sĩ cũng có thể cắt bỏ các polyp, chỉnh hình lại vách ngăn mũi bị vẹo để làm tăng thông khí
* Dùng corticoid xịt mũi lâu dài và kháng sinh thường kỳ vẫn có thể cần thiết.
* Những người bị viêm xoang tiếp diễn có thể cần phải được khám kỹ hơn. Có thể bệnh nhân sẽ được cấy vi khuẩn khi đi khám định kỳ hoặc trong lúc mổ nội soi để tìm ra chủng vi trùng kỵ khí gây viêm xoang và cần phải điều trị kháng sinh theo đúng phổ kháng khuẩn hoặc cũng có thể tìm ra nấm và cần phải điều trị bằng thuốc kháng nấm.