Tìm bài viết trong Giảng Đường Y Khoa
TÁN HUYẾT NỘI MẠCH
Th.BS Suzanne MCB Thanh Thanh
I. Định nghĩa:
Tán huyết nội mạch là sự tăng phá vỡ hồng cầu trong lòng mạch. Khi tình trạng tán huyết quá mức bù trừ của tủy xương thì có biểu hiện thiếu máu.
II. Các nguyên nhân của thiếu máu tán huyết nội mạch:
1. Truyền nhầm nhóm máu
2. Kí sinh trùng sốt rét
3. Nhiễm trùng Streptococcus hemolytic, E. coli, Clostridium perfingens.
4. Thiếu máu tán huyết vi mạch
- DIC (đông máu nội mạch lan tỏa)
- TTP (Thrombotic thrombocytopenic purpura: ban xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối)
- HUS
Cao huyết áp ác tính.
Viêm mạch máu (lupus, viêm nút quanh động mạch, xơ cứng bì,..)
5. Van tim cơ học, vận động: chạy, khiêu vũ…
6. Thiếu G6PD.
7. Thuốc, hóa chất, chất độc (rắn, bò cạp, ong…)
8. Thiếu máu tán huyết tự miễn lạnh, tiểu Hb kịch phát về đêm, tiểu Hb lạnh kịch phát
III. Lâm sàng
- Sốt cao, lạnh run
- Da xanh, niêm nhợt
- Nước tiểu đen như màu xá xị
- Có thể vàng mắt nhẹ
- Gan to, lách to có thể đau nhẹ
III. Cận lâm sàng:
- Quay li tâm xem màu sắc huyết tương: huyết tương có màu đỏ.
Định lượng Hb/huyết tương: Hb/huyết tương (+)
- Công thức máu, phết máu ngoại biên:
- Hồng cầu, Hb, Hct giảm.
- Hồng cầu lưới tăng
- Thấy mảnh vỡ hồng cầu, hồng cầu hình cầu, hồng cầu hình nón bảo hiểm, schistocyte.
- Haptoglobin/huyết thanh giảm.
- Bilirubin máu tăng, chủ yếu bilirubin gián tiếp tăng.
- Kí sinh trùng sốt rét (+)
- Cấy máu (+)
- TPTNT:
- Màu nước tiểu đen
- Hb/niệu (+)
IV. Các loại vi trùng gây tán huyết nội mạch:
1. KSTSR
- P.falciparum, P. vivax, P. malarie, P. ovale
- Điều trị: Guinine, Cloroquin, Artesunate, Artemisinine.
2. Bartonella baciliformis:
- Nhiễm qua ruồi đốt.
- Lâm sàng: qua 2 giai đoạn
- Thiếu máu tán huyết cấp (sốt oroya): Nhiều bệnh nhân có thể biểu hiện chán ăn, khát nước, vã mồ hôi, hạch to.
- Bệnh u hạch mãn (chronic granulomatory disorder): verruca peruviana: biểu hiện chảy máu , có những bóng nước ở mặt và chi.
- CTM:
HC nhân xuất hiện ở máu ngoại biên
HC lưới tăng cao.
- Nhuộm phết máu bằng Giemsa: thấy vi trùng là những que dài 1-3m màu đỏ tím dính trên hồng cầu
- Điều trị: Penicilline, Streptomycine, Tetracycline.
3. Clostridium perfingens:
- Lâm sàng:
· BN phá thai không an toàn, vết thương hở.
· Nhiễm trùng huyết do Clostridium perfingens rất nặng, thường gây tán huyết cấp có thể tử vong.
· Suy thận cấp.
· Suy gan cấp.
- Cận lâm sàng: Phết máu ngoại biên:
· HC hình liềm
· Tăng bạch cầu, bạch cầu chuyển trái.
· Giảm tiểu cầu.
- Điều trị:
· PNC liều cao
· Cắt bỏ cơ quan nhiễm trùng: tử cung, chân,…
· Tỉ lệ tử vong 50% mặc dù điều trị thích hợp.
4. Nhiễm trùng huyết do Babesia (Babeiosis)
- Do Babesia microtic, Babesia divergens.
- Điều trị: Clindamycine, Quinine.
5. Các loại nhiễm trùng khác:
- Virus có thể gây tán huyết tự miễn.
- CMV: có thể gây tán huyết ở trẻ em, biểu hiện hạch to, thiếu máu tán huyết.
- Mycoplasma pneumonia.
- Shigella, Campylobacter, Aspergillus có thể gây thiếu máu tán huyết vi mạch.
Bảng các nguyên nhân gây thiếu máu tán huyết
Aspergillus Babesia microtic, Babesia divergens Bartonella baciliformis Campylobacter jejuni Clostridium welchi Coxsackie virus Cytomegalo virus Epstein-Barr virus Haemophilus influenzae Hepatitis A Hepatitis B Herpes simplex virus HIV Influenza A virus Leishmania donovani Lepstospira ballum Virus sởi (mumps virus) Mycobacterium tuberculosis Mycoplasma pneumonia Neisseria intracellularis (Meningococcci) Parvovirus B19 Plasmodium falciparum Plasmodium vivax Plasmodium malariae Rubella virus Rubeola virus Salmonella Shigella Streptococcus Toxoplasma Trypanosoma brucei Varicella virus Vibrio cholearae Yersinia enterocolitica |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét
Cám ơn bạn đã đọc bài viết. Bạn có ý kiến, tư liệu hoặc thông tin hay hơn hãy để lại vài lời để cùng chia sẻ với mọi người.
Xin lưu ý bạn, các nhận xét không có tinh thần góp ý xây dựng hay giúp đỡ nhau cùng tiến bộ sẽ bị xóa mà không cần báo trước.
Thêm vào đó, bạn không nhất thiết phải là thành viên của Google Blogger hay các mạng được liệt kê phía dưới mới được nhận xét, hãy sử dụng anonymous (Ẩn danh) nếu bạn không muốn để lại thông tin cá nhân của mình.
Nội dung gõ bằng tiếng Việt có dấu rõ ràng sẽ dễ chiếm thiện cảm hơn cả.
giangduongykhoa.net